“Mọi người có quyền tự do ngôn luận; quyền này bao gồm tự do tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến mọi loại tin tức và ý kiến, không phân biệt ranh giới, bằng truyền miệng, bản viết hoặc bản in, bằng hình thức nghệ thuật, hoặc thông qua bất cứ phương tiện truyền thông đại chúng khác theo sự lựa chọn của mình” (Điều 19,2 Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, Liên Hiệp Quốc biểu quyết năm 1966, Việt Nam xin tham gia năm 1982). (Everyone shall have the right to freedom of expression; this right shall include freedom to seek, receive and impart information and ideas of all kinds, regardless of frontiers, either orally, in writing or in print, in the form of art, or through any other media of his choice.)

D I Ễ N   Đ À N

NEW YORK 27.04.2006 (NV) - Muốn đối phó được nạn tham nhũng được gọi là “quốc nạn” tại Việt Nam, cần phải thay thế cái chế độ độc tài đảng trị ở Hà Nội mới dứt khóat giải quyết được vấn đề.

Đó là nội dung bài phân tích của ông Carl Thayer đăng tải trên tờ Wall Street Journal trong số báo ra ngày Thứ Năm 27-4-2006. Nhật báo kinh tế tài chính Wall Street Journal là tờ báo có tầm ảnh hưởng quốc tế.

Ông Thayer dựa vào sự kiện vụ án tham nhũng đang xảy ra ở Bộ Giao Thông Vận Tải CSVN và Ban Quản Lý Các Dự Án (Cầu Đường) PMU18 trực thụôc bộ này, để cho rằng hành động đối phó có tính cách riêng rẽ từng vụ tham nhũng sẽ không giải quyết được nạn tham nhũng ở Việt Nam. Bởi vì nó được chính đám cán bộ đảng viên cao cấp che chắn, móc nối với nhau để đục khoét.

“Chỉ đối phó với từng vụ tham nhũng riêng rẽ khi chúng lộ ra sẽ không giải quyết đựơc vấn đề.” Thayer viết. “Tình trạng tham nhũng lớn ở Việt Nam có trung tâm từ sự bảo trợ của những hệ thống gồm các đảng viên cao cấp, gia đình của họ và ngay cả trong luật lệ.”

Lý cớ để ông bình luận như vậy là vì các hệ thống (quyền lực) đó nằm bên ngòai luật lệ. Mỗi khi có những vụ tham nhũng lớn bị phơi bày thì chúng đều được “chỉ đạo” giải quyết “bên trong cánh cửa”.

Tổng thanh Tra chính phủ Quách lê Thanh, tướng công an Cao ngọc Oánh, bộ trưởng Giao thông vận tải Đào đình Bình cũng đều phải “giải trình” với “Ban cán sự đảng” của Bộ Chính Trị về các sự việc tham nhũng liên quan đến cá nhân của họ. Các bản “báo cáo kiểm điểm” gửi cho chính phủ chỉ là hình thức. Bởi vì thủ tướng “chính phủ” là cấp chỉ huy trực tiếp nhưng lại không có quyền cắt cử hay cách chức thàn hviên của mình.

Thứ trưởng GTVT Nguyễn việt Tiến và tổng giám đốc PMU18 Bùi tiến Dũng đều được Nông đức Mạnh “giới thiệu vào “trung ương” để từ đó leo lên ghế Bộ trưởng và Thứ trưởng đang chờ sẵn. Nhưng cái vụ thua cờ bạc hàng triệu đô la của “Dũng tổng” cuối năm ngóai đã làm bùng vỡ cả một hệ thống ngang dọc gồm những vị “cộm cán” trong đảng CSVN, từ móc nối, bao che, hợp tác để tham nhũng, ăn hối lộ.

Sơ sơ, người ta thấy nhiều quan chức trong các hệ thống tư pháp, công an, hành chính, chuyên môn CSVN đều “có phần” trong vụ án Bùi tiến Dũng.

Kể cả án PMU18 mà báo chí đựơc thả lỏng phần nào để loan tin, nhiều vụ án khác tham nhũng khác (như tham nhũng tại Tổng thanh tra Nhà nước, Tổng công ty Dầu khí quốc doanh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông Thôn, Thủy Cung Thăng Long, vụ án Tăng minh Phụng, Phùng long Thất v.v...) đều chỉ được loan tin rất “liều lượng”.

“Tham nhũng ở Việt Nam chỉ được chống từ rốn trở xuống.” Ông Phạm quế Dương, đại tá hồi hưu, nguyên tổng biên tập tạp chí Lịch Sử Quân Đội, từng phát biểu như vậy. Ông là một trong hai người đã làm đơn xin lập “Hội Nhân Dân Việt Nam Giúp Đảng và Nhà Nứơc Chống Tham Nhũng” năm 2001. Không những các ông Phạm quế Dương và Trần Khuê không đựơc lập hội mà còn bị đem ra phường đấu tố, xỉ nhục.

Trong 5 năm qua, “12 ủy viên trung ương đảng đã bị kỷ luật vì liên quan tham nhũng. Nhưng rất ít trường hợp bị đem ra tòa xử tội. Cho dù họ bị đem ra tòa, vụ xử chỉ được kể rất qua loa trên hệ thống báo nhà nước vốn được kiểm sóat chặt chẽ, ngược hẳn với tin tức tràn ngập của vụ án PMU18.” Ông Thayer viết.

Khi xảy ra chuyện băng đảng Năm Cam lộng hành ở Sài Gòn, Trương tấn Sang là bí thư thành ủy, tứơng công an Bùi quốc Huy là giám đốc Sở Công An thành phố, Trần mai Hạnh là tổng biên tập tờ “Nhà báo và Công luận”. Chuyện vỡ lở từ một bài báo tố cáo Hạnh ăn tiền của Năm Cam để tay này ra tù sớm. Cuộc điều tra bất đắc dĩ làm nổi lên một hệ thống chằng chịt từ công an, viên chức tư pháp, viên chức thành phố, dính líu “che dù” cho băng đảng làm ăn. Cuối cùng, năm 2003, Năm Cam bị án tử hình, Trần mai Hạnh (lên chức giám đốc Đài phát thanh quốc gia), Bùi quốc Huy (lên thứ trưởng Bộ Công An) và Phạm sỹ Chiến (Phó viện trưởng Viện Kiểm Sát Tối Cao) chỉ bị án tù tượng trưng. Trương tấn Sang tuy mất chức thành ủy lại về Hà Nội làm Trưởng ban Kinh Tế của Bộ Chính Trị, nay vẫn là ủy viên Bộ Chính Trị. Để tránh cho báo chí đừng bới móc sâu thêm vào chi tiết của vụ án có thể bộc lộ nhiều hơn nữa, Nguyễn khoa Điềm, Trưởng ban Văn Hóa tư Tưởng Trung Ương của Bộ Chính Trị, đã dằn mặt cả làng báo của nhà nước là “không được thông tin quá liều lượng” vì sẽ làm “mất đòan kết nội bộ đảng” và “tiết lộ bí mật quốc gia.”

“Thống kê thành tích chống tham nhũng của Đảng không cho người ta căn cứ để lạc quan rằng chiến dịch chống tham nhũng hiện tại sẽ thành công hơn là những vụ án trước đây. Nói tổng quát, đảng CSVN xác nhận tham nhũng là một trong 4 nguy cơ quan trọng nhất mà Đảng, từ năm có đại hội Đảng năm 1994, phải đối diện. Nhưng từ đó đến nay, 12 năm đã qua và đã có 2 kỳ đại hội đảng, tham nhũng ở cấp cao vẫn cứ diễn ra nhiều hơn bao giờ.” Thayer viết trên WSJ.

Từ khi được đưa lên làm tổng bí thư nhiệm kỳ đầu năm 2001 đến nay, Nông đức Mạnh đã nhiều lần hô hò “kiên quyết” chống tham nhũng và trừng trị “bất cứ ai, không bao che”. Trong nhiều bản tin thông báo kết quả các phiên họp chính phủ hàng tháng, người ta đều thấy tường thuật Phan văn Khải, thủ tướng, nói “sắp tới” chính phủ sẽ “mạnh tay” với tham nhũng.

Ông Carlyle Thayer, một chuyên viên về Việt Nam của Học viện Quốc Phòng Hòang Gia Úc thường được báo chí quốc tế phỏng vấn, phân tích rằng kiểu chống tham nhũng đằng ngọn như ở Việt Nam hiện nay sẽ không giải quyết được gì. Muốn trừ đựơc tham nhũng phải thay đổi chính trị.

“Thay thế đảng CSVN, cái đảng chống lại sự tách biệt quyền lực(hành pháp, lập pháp và tư pháp) và tùy thuộc vào sự thống trị độc đóan của một đảng, là cốt lõi vấn đề. Một nhóm nhỏ người không được (tòan dân) bầu lên (trong phổ thông đầu phiếu) lại nắm trọn quyền kiểm sóat cả 3 ngành hành pháp, lập pháp và tư pháp.” Ông Thayer viết. “Các cơ chế đó không hoạt động độc lập khỏi Đảng (CSVN) mà chỉ hành động khi các lãnh tụ cấp cao ra lệnh, khi nào thì phơi bày (chính trị hóa) một vụ tham nhũng một cách rầm rộ.”

Ông cũng cho rằng “Cách hữu hiệu duy nhất” để đối phó tham nhũng “luồn sâu leo cao” ở Việt Nam là phải “thành lập các cơ quan tự trị và độc lập với đảng để điều tra, truy tố và xét xử cũng như trừng trị viên chức tham nhũng bất kể cấp bậc nào.” Ông còn nói rằng báo chí cần phải được để tự do loan tin về tham nhũng mà không sợ bị hành tội.

Nhưng, kết luận, ông Thayer bi quan cho rằng để làm được điều đó, đảng CSVN cần phải từ bỏ độc quyền lãnh đạo đất nứơc, nhưng điều này đám lãnh tụ Hà Nội sẽ không làm. Lý do: “Trong khi tham nhũng có thể là nguy cơ làm đảng CSVN mất quyền lực, chống tham nhũng một cách đứng đắn, hữu hiệu lại là một sự đe dọa lớn hơn nữa (đối với sự tồn vong của đảng CSVN).”

www.TDNgonLuan.com hoan nghênh ý kiến đóng góp của qúy vị độc giả. Xin email về: tdngonluan@yahoo.com hay type vào hộp Ý Kiến/Comment Box ở dưới đây và nhấn vào nút "Submit" để gởi đi. Trân trọng: