Mấy hôm nay, từ đường Hùng Vương, đường Hoàng Diệu, từ Câu lạc bộ Quốc tế đến các Câu lạc bộ Ba Đình, Quân nhân và Thăng long, tin tức dồn dập về Đại hội X. Nhiều tin tức trái chiều nhau.

Có Hội nghị trung ương lần thứ 15 hay không? Hơn một nghìn đại biểu phảỉ có mặt tại Hànội từ chiều 16/4. Theo quy định của Điều lệ đảng CS, 142 uỷ viên trung ương khóa IX (150 vị được bầu năm 2001, trừ số đã chết và bị khai trừ) đều là đại biểu dự Đại hội X. Các vị trung ương này phaỉ có mặt từ chiều 14/4. Cho nên có người phán đoán là có thể có cuộc họp trung ương 15, trước cuộc họp trù bị Đại hội X ngày 17; họp trù bị bàn về thủ tục làm việc trong Đại hội, bầu đoàn chủ tịch và đoàn thư ký, thông qua nội quy, gồm có chương trình, thời gian, qui tắc thảo luận, tài liệu, biểu quyết, ra nghị quyết, bảo mật, sinh hoạt, đưa đón...

Đại hội chính thức sẽ tiến hành từ sáng 18/4 đến chiều 25/4. Năm nay không mời một đoàn quốc tế nào. Nhưng có chừng 200 nhà báo trong và ngoài nước đến lấy tin, dự nghi thức khai mạc, bế mạc. Một trung tâm báo chí của Đại hội mở từ sáng 18, hàng ngày có ra thông báo.

Về Hội nghị 15, tối 11/4 từ Văn phòng trung ương, vẫn chưa có tin gì chắc chắn. Các viên chức chỉ nói là ''có thể '', ''chờ tin cuối cùng''.

Tin ''trong luồng'', một số ủy viên bộ chính trị yêu cầu Tổng bí thư triệu tập cuộc họp trung ương 15, để thông qua một lần cuối danh sách nhân sự đề cử vào trung ương khóa X. Vụ PMU 18 vỡ lở, nhiều nhân vật liên quan. Bộ trường Đào Đình Bình, thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến, tổng cục phó cảnh sát Cao Ngọc Oánh đều mất tư cách đại biểu và xóa tên đề cử vào trung ương. Nhưng còn bộ trưởng Chủ nhiệm văn phòng chính phủ Đoàn Mạnh Giao, Vụ trưởng vụ 1 Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Duy Hồng có biểu hiện ''dính '', sẽ có được dự Đại hội không?

Rồi vụ bí thư thành uỷ Hải phòng Nguyễn Văn Thuận bị tố cáo ''địa tặc'' (cướp đất), vụ bí thư tỉnh uỷ Khánh Hòa Nguyễn Văn Tự dính vào vụ tham nhũng 70 vạn đôla, vụ bộ trưởng văn hóa Phạm Quang Nghị có bằng chứng ăn chia đậm trong vụ ''tôn tạo Nhà Hát lớn Hànội'' do chính phủ Pháp giúp từ năm 1995 (giá trị 34 hạng mục/156 tỷ đồng, sau 10 năm vẫn không quyết toán nổi), thành ''món nợ văn hóa tinh thần'' với công luận Pháp; vụ ông Nguyễn Bắc Sơn ''nhảy dù'' vào tỉnh uỷ Thái nguyên; đặc biệt hàng loạt đơn tố cáo đích danh ông Trần Đình Hoan từng bán đứng tổng bí thư Lê Khả Phiêu, bán danh, bán chức, bán quyền để có nhà, có đất, có tiền, có gái... chỉ thua đàn em Bùi Tiến Dũng đôi chút, và nhiều vấn đề khác còn bề bộn lắm. Không ai có thể kết luận, ngoài cuộc họp trung ương 15.

Xin chú ý: người chiếu tướng ngầm ông Trần Đình Hoan chính là đương kim bộ trưởng nôi vụ Đỗ Quang Trung khi ông cho rằng Nguyễn Việt Tiến rất có thể đã ''chạy chức'' để mua từ 4 năm trước ghế thứ trưởng thường trực bộ giao thông rất béo bở, mà có người gọi trệch đi là ''bộ gian tham'', và người bán cái chức ấy chỉ có thể là trưởng ban tổ chức trung ương đảng họ Trần.

Về hội nghị trung ương 15, ông Mạnh lúc đầu đồng tình, sau lại lưỡng lự vì có một số vị trong bộ chính trị e ngại, phá đám. Được biết các ông Triết, Khải, An, Diễn, Được, Lê Hồng Anh đều nhận ra sự cần thiết của cuộc họp 15 để ''dọn dẹp vệ sinh'', biểu hiện quyết tâm ''tổng tấn công vào tham nhũng'', tạo chút khí thế cho đại hội.

Có nhiều tiếng nói yêu cầu nhất thiết phải có cuộc họp 15 để xét kỹ lại danh sách trung ương mới, vì danh sách cũ là do ông Hoan dựng lên, có không ít bộ mặt dơ bẩn, nên ''xóa bài làm lại'' mới mong trong sạch hóa được bộ máy, nếu không sẽ là tai họa kéo dài không lường được.

Nhưng ông Mạnh vẫn nhu nhược, không dám quyết đoán, sau đó có nhiều tin tiết lộ ông dính khá là chặt với cả bộ ba tội phạm Bình - Tiến - Dũng, nếu đưa ra công khai đầy đủ vụ án ''siêu bẩn'' này thì ông cũng phải về nghỉ luôn.

Tuy rất ít có khả năng có cuộc họp trung ương 15, các vị ít nhiều bị dính bẩn vẫn hồi hộp thấp thỏm vì không ai cầm chắc đã bịt mồm được cả hơn một nghìn đại biểu. Do đó mà họ không dám mời các đảng anh em.

Dân Hànôi rất sành và thính. Sành ăn, sành ở, sành tin. Được tin ngài tỷ phú Huỳnh Hữu Phú có thể vào ''nhà đỏ'', thế là gốc cây liễu xế nhà Thủy Tạ bên hồ Hoàn kiếm có ngay áp phích lớn: ''Giàu như Phú - Lú như Trọng - Lật lọng như Nghiên - Tiêu tiền như Triệu'' Phùng Hữu Phú, Nguyễn Phú Trọng, Hoàng Văn Nghiên, Nguyễn Quốc Triệu là bộ tứ: chủ tịch, bí thư, phó chủ tịch và phó bí thư của Hànội thời đổi mới, các cụ lão thành Câu lạc bộ Thăng long gọi là thời ''đổ đốn'', thời ''Đ.M.''!

Sinh viên Sư phạm Cầu giấy truyền nhau không cần che dấu những bài viết mới của 2 giáo sư Văn Như Cương và Nguyễn Huệ Chi được photocopy thả cửa, với lời lẽ hóm hỉnh kiểu sỹ phu Bắc Hà về căn bệnh ''ăn bẩn'' đã thành hệ thống, ăn sâu vào tủy sống và đầu não của chế độ độc đảng.

Giáp Đại hội X, những lời cảnh cáo từ Quốc hội Nhật, nơi cung cấp đến 1/3 ODA (viện trợ chính thức cho phát triển) và từ Ngân hàng thế giới WB (nơi giúp vốn lớn cho ngành giao thông cao tốc và giao thông nông thôn), cũng như nhận xét sắc xảo của 2 nhà kinh tế Lê Đăng Doanh (trong nước) và Vũ Quang Việt (Mỹ) về sự sơ khóang chết người do tệ quan liêu và thiếu kiểm tra, thanh tra, kiểm soát về tài chính đã thành hệ thống, làm cho không khí tâm lý Hànội nóng hẳn lên.

Ở bộ ngoại giao, không khí thêm căng. Cả 5 thứ trưởng không ai được chọn để thay bộ trưởng Nguyễn Dy Niên đã kiệt cả sức và uy tín do đã ký ''hiệp định mất biển'' (theo cách gọi của sinh viên ngành ngoại thương/ ngoại giao). Người phát ngôn Lê Dũng được các em sinh viên gọi kháy là ''Me-xừ Lơ Mặt-trơ-trán-bóng'' cứ phải cãi chày cãi cối là quả đất vuông, khi chối lấy được là ở Việt nam không có tù chính trị, không có chuyện đàn áp tôn giáo và vi phạm nhân quyền!

Tin tức ở đây cũng vừa xuôi lại vừa ngược. Nào là xong chuyện vào WTO rồi; thủ tướng ta đồng ý trả tự do cho anh Phạm Hồng Sơn trước ngày chủ tịch Hạ viện Mỹ đến Hànội; nhưng sau đó có tin Tổng bí thư không gật, do 2 cụ ''cao hơn'' (!) lắc! Khéo lại trượt tàu nữa!

Vậy thì Đại hội X sẽ suôi chèo mát mái hay sẽ có chuyện ngược dòng? Đến nay vẫn có người cá cược về chuyện ông Mạnh đi hay ở. Dù cho sẽ có đại biểu ''kính xin đồng chí đã quá tuổi quy định xin đồng chí vui lòng về nghỉ dưỡng già'', thì cụ Tổng nhà ta vẫn cứ là: ''tôi xin được noi gương Cha già dân tộc phục vụ đến hơi thở cuối cùng''. Nhưng khi biểu quyết sau đó?

Ai biết chắc được!
Nhiều người còn nhớ năm 1986, tại đại hội đảng toàn quân, 2 vị đại tướng Văn Tiến Dũng và Chu Huy Mân, đều uỷ viên bộ chính trị, đều được đoàn chủ tịch đại hội đề cử vào danh sách 72 đại biểu đi dự đại hội VI, lại ở trên cao, thứ 3 và thứ 4 của danh sách, vậy mà khi công bố kết quả kiểm phiếu, cả 2 vị đều trượt! Do không khí perestroika = đổi mới và glasnost = trong sáng, từ Liên xô thời Gorbachov tràn vào. Bất ngờ, không ai lường trước.

Cung đình Hànội và diễn tiến của Đại hội X hứa hẹn những màn không thiếu kịch tính như trên.

Thế cùng tất biến. Sức sống của dân tộc đang được thử thách. Thời gian hậu Đại hội X cũng mở ra cuộc đấu tranh lý thú, không đơn giản, chắc chắn là phức tạp, hấp dẫn vì đang có nhiều bộ mặt mới, xung lực mới vào cuộc với những hành trang, tư duy và phương tiện mới mẻ, tân kỳ.

Tiến Thành.
(Ngọc khánh; Hànội-12/4/2006)